Ermeni Sorunu İle İlgili Bir İngiliz Kaynağı Üzerine Eleştirel Değerlendirme

Taha Niyazi KARACA  BELLETEN, Cilt: LXVII - Sayı: 249 - Yıl: 2003 Ağustos, 249

Bogos Nubar Paşa 1919 yılında Paris Barış Konferansı’na Ermenilerin temsilcisi olarak yaptığı başvuruda Osmanlı Devleti’ndeki Ermeni vatandaşları n büyük bir soykırıma uğradığını iddia eder ve Lord Bryce, Morganthau, L. Einstein, Dr. Lepsius, Dr. Niepage ve Harry Sturmer’in kitaplarını iddiaları nın kanıtları olarak gösterir. Bogos Nubar’ın belirttiği bu kaynaklar günümüzde de Ermeni iddialarının temellerini oluşturan yayınlar olma özelliklerini devam ettirmektedirler.

Böyle olmakla beraber, bu eserler ve yazarları teker teker ele alınarak incelendiklerinde görülmektedir ki yazılanlar gerçekleri yansıtmamaktadır. Lord Bryce ve Arnold Toynbee tarafından kaleme alınan ve bazen “Mavi Kitap” diye anılan The Treatment of Armenians in the Otoman Empire, 1915-1916 adlı kitabın (Son Baskısı, Gomidas Institue, Princeton, New Jersey: 2000) savaş propagandası amacıyla İngiliz Dışişleri Bakanlığı tarafından hazırlattırıldığı ve düzmece belgelerden oluştuğu bilinmektedir. Ayrıca Aram Andonyan tarafından yazılan “Documents Officials Concernant Les Massacres Armeniens” adlı eserde sunulan ve Talat Paşa’ya atfedilen belgelerin tamamen sahte olduğu da ispatlanmıştır. Nitekim aynı şekilde ABD Büyükelçisi Morgenthau’nun 1922 yılında yayınladığı anılarında yazdıkları ile daha önce ‹stanbul’da iken gönderdiği raporlardaki büyük çelişkiler titiz bir çalışmanın sonucu olarak Heath Lowry tarafından ortaya konulmuştur.

Ermeni iddialarının temel dayanaklarından biri de Sir Edwin Pears ve yazmış olduğu “Turkey and its People” ve “Forty Years in Constantinople” adlı kitaplarıdır. O’nun gazeteci ve hukukçu kimliği ile yazdıkları bütün Avrupa’da yankı uyandırmayı başarmıştır. Türklerin Hıristiyanları katlettikleri ve Anadolu’nun kan gölüne döndüğü gibi haberler Avrupa’da büyük infiallere yol açmıştır. Nitekim bu infialden faydalanan İngiltere Başbakanı Gladstone, Pears’in yazdıklarına da dayanarak Türklere karşı büyük bir kampanya başlatmayı başarmıştır.

Ermeni iddiaları konusunda bazı politikacıları da etkileyen Sir Edwin Pears kimdir ve eserlerinde ifade ettiği olayların gerçeklik payı nedir? Bu sorulara cevap bulabilmek için önce O’nun hayat hikayesine göz atmamız yararlı olacaktır.

Sir Edwin Pears 1835 yılında ‹ngiltere’nin York şehrinde doğdu. Babası Robert Pears varlıklı biri idi ve Edwin’in özel bir eğitim almasını sağladı.Özel eğitimin ardından Edwin Pears Londra Üniversitesi’nde hukuk öğrenimi gördü. Öğrenimi esnasında Roma hukukuna ilgi duyarak bu alanda çalışmaya başladı. O’nun kişiliği üzerindeki belirleyici bir etki bu çalışmalar sırasında ortaya çıktı. Pears hukuk yanında tarih bilimine de ilgi göstermeye başladı. Çocukluğunda aldığı dini merkezli özel eğitimin de etkisi ile bu ilgi, tarih alanında içindeki dini taassubu yansıttığı eserler vermesine de sebep oldu.

Metnin tamamı için tıklayınız...