İslâm Tarihi Kaynaklarında Ermeniler, (Prof. Dr. Nebi GÜMÜŞ)

İslâm tarihi, Müslümanların farklı milletler ve değişik inanç guruplarıyla kurduğu siyasî, sosyal ve kültürel ilişkiler tarihidir. Bu ilişkiler milletler ve bölgeler açısından bazı farklılıklar arz etmektedir. Hint-Avrupa kökenli milletlerden olan Ermeniler, bu konuda önemli muhataplar olarak dikkat çekmektedirler. Bu çerçevede denilebilir ki, Ermeniler Müslüman Araplarla temas kuran ilk Kafkas halkıdırlar. Arap yarımadası dışına çıkan Müslümanlar ilk fethettikleri bölgeler olan Filistin ve Suriye’de Bizans güçleriyle mücadele ettiler, fakat halk çoğunlukla Araplardan oluşmaktaydı. Bundan sonraki fetihlerin ağırlık merkezi doğuya, İran Sasanî İmparatorluğu topraklarına kayacak fakat bir yandan da Bizans’la mücadele devam edecektir. Bölgede dağınık olarak yaşamakta olan Ermenilerin bir kısmı Bizans ve bir kısmı da İran hâkimiyetinde bulunduğu için İslâm ordularının yöneldiği bütün bölgelerde Müslümanlarla Ermeniler karşı karşıya geldiler. İslâm hâkimiyetini kabul eden bölgelerde birlikte yaşadılar. Bu şekilde başlayan Müslüman-Ermeni ilişkileri, bölgede kurulan İslâm devletleri yönetiminde siyasî, askerî, ekonomik ve sosyo-kültürel bir içerik de kazanacak, süreç içinde Ermenilerin millet-i sâdıka olarak tanınacakları ve millet sistemi içinde ayrıcalıklı bir yere sahip olacakları Osmanlı dönemi ile günümüze kadar devam edecektir.

Metnin tamamı için tıklayınız...