Roma-Armenia İlişkileri (M.Ö. 95 – M.S. 118), (Prof. Dr. Muzaffer DEMİR)

Roma-Armenia arasındaki siyasi çekişmeler özellikle Armenia kralı II. Tigranes döneminden itibaren yoğunluk kazanmaya başlamış ve bu iki devlet arasında M.Ö. 69 yılında gerçekleşen Tigranokerta Savaşı ile doruk noktasına ulaşmıştır. Tigranokerta Savaşı Armenia tarihi açısından bir dönüm noktası oluşturmaktadır. Armenialıların en güçlü oldukları bir dönemde bu savaş sonucunda yenilgiye uğramaları onların özellikle Roma ve zaman zaman Parthia nüfuzu altına girmelerine, dolayısıyla tam özgürlüklerinin ellerinden alınmasına yol açmıştır. Tigranokerta Savaşı’na yol açan nedenleri açıklamak için yaklaşık 25 yıla yayılmış olan daha önceki siyasi gelişmelerin gözden geçirilmesi gerekmektedir. Bu bağlamda bölgenin en güçlü devleti olan Antiokheia merkezli Seleukidai İmparatorluğu’nun M.Ö. I. yüzyıl başları itibariyle iç kargaşaya sürüklenmesi bir dönüm noktası oluşturmaktadır. Bunun sonuçlarından sadece Yahudiler, Parthialjılar ve Arapların değil, aynı zamanda Armenialılar ve Romalıların da faydalanmaya başladıkları görülmektedir. Roma Cumhuriyeti’ndeki hâkim politik güç, bu yüzyıl esnasında refah kaynaklarına daha fazla bağımlı hale geldiğinden dolayı, Doğu’nun ve zenginliklerinin farkına varmaya başlamıştır. Bunun için harekete geçmenin ve bölgede aktif bir rol almanın zamanının geldiğine karar vermiştir.

Metnin tamamı için tıklayınız...