Ermeni Milliyetçiliğinin Kökenleri Hakkında | Doç. Dr. Gürsoy ŞAHİN

Osmanlı Devleti’nde Ermeni meselesinin ortaya çıktığı dönem genellikle XIX. yüzyılın ikinci yarısı olarak kabul edilmektedir. Bu bir yönüyle doğru olmakla birlikte aslında sorunun su yüzüne çıkması bu döneme denk gelmektedir. Meselenin ortaya çıkmasında etken olan olayların ve Ermeni milliyetçiliğinin temellerinin daha önceki dönemlerde aranması gerekmektedir. Bu çerçeveden olmak üzere çalışmamızda Ermeni milliyetçiliğinin tarihsel kökenleri hakkında bir perspektif oluşturulmaya çalışılacaktır.

Kanaatimizce Ermeni meselesi ve Ermeni milliyetçiliğinin ideolojik temellerinin ortaya çıkması hususunda yapılan araştırmalarda, Katolik bir Ermeni rahip olan Sivaslı Mihitar Appahayr’ın (1676-1749) ve onun öğrencilerinin yaptığı çalışmalar özellikle vurgulanmalıdır. Sonradan Ermeni milletinin önde gelen isimlerinden birisi olacak olan Manuk (Mihitar’ın doğum adı), zamanının orta tabakasına mensup dindar bir Ermeni tüccar ailesinin çocuğu olarak 7 Şubat 1676 tarihinde Sivas’ta dünyaya gelmiştir. Kaynaklardan oldukça yetenekli bir çocuk olduğu, henüz beş yaşındayken okuma yazmayı öğrendiği, dokuz-on yaşında ise eğitilmek üzere manastıra girdiği anlaşılmaktadır. Manuk’un 1685-1691 yılları arasında Sivas’ta Surp Nişan Manastırında eğitim almaya başladığı, ondört-onbeş yaşlarında keşiş, ondokuz yaşında ise rahip olduğu anlaşılmaktadır...

Metnin tamamı için tıklayınız...