Kars Vilayetine Ermeni Göçü (1878-1914) | Yrd. Doç. Dr. Candan BADEM

1877-78 Osmanlı-Rus Savaşı’nın sonucunda Rusya Kafkas cephesinde Osmanlı devletinden Batum, Kars ve Çıldır sancaklarını savaş tazminatının bir kısmına karşılık olarak aldı. Bu üç sancaktan (elviye-i selase) Erzurum vilayetine bağlı olan son ikisi Rus yönetimince birleştirilerek Kars oblast’ı adı altında bir askerî vilayet oluşturuldu. Batum sancağı da Batum oblastına dönüştürüldü. Bu makalede geçen “Kars vilayeti” terimi, 1917’ye değin Rusya imparatorluğu yönetiminde kalan bu yeni Kars “oblast”ına işaret etmektedir. O zamanki Kars vilayeti bugünkü Erzurum ilinin Oltu, Olur ve Şenkaya ilçeleri ile bugünkü Kars ve Ardahan illerini içeriyordu. Rusya imparatorluğunda genel yasaların geçerli olduğu illere guberniya, yeni fethedilmiş ve özel yasalara tâbi illere ise oblast adı veriliyordu. Makale, ele alınan dönem içinde Osmanlı devletinden Kars vilayetine Ermenilerin göçlerini
ve Rusya’nın Kars vilayetinde Ermenilere yönelik iskân politikasını Çarlık ve Osmanlı arşivlerinden belgeler ışığında incelemektedir. Bu  makale konuya ilişkin Türkçe bilimsel literatürde yaygın olan kanının aksine Rus emperyalizminin burada ele alınan dönemde Kars vilayeti nüfusu içinde Ermenilerin ağırlık kazanmasını kesinlikle istememiş olduğunu ve Ermeni milliyetçi hareketine destek vermemiş olduğunu savunmaktadır...

Metnin tamamı için tıklayınız...