İngiltere’nin Asya Politikalarında Ermeniler (1878-1923) | Yrd. Doç. Dr. Halil Ersin AVCI

1688 yılında resmiyet kazanan İngiliz-Ermeni İttifakı, XVII., XVIII. ve XIX. yüzyıllarda İngiltere’ye ticarî ve siyasî planda büyük kazanımlar sağladı. Böylelikle İngilizlerin dünya hâkimiyet mücadelelerinde bilhassa da Asya’daki faaliyetlerinde geliştirdikleri bir “Ermeni Formülü” ortaya çıktı. İngilizlerin İran ve Hindistan’da geliştirdiği bu formül vesilesi ile İran’dan Hindiçin’e hatta Çin ve Endonezya’ya kadar olan geniş alanda önce faaliyet göstermiş sonra da hâkimiyet tesis etmişlerdi.

İngilizlerin XVII. yüzyılın başından itibaren kendilerine bağladıkları Ermeni Ticaret Ağı, İngiltere’nin Asya’da yayılmasında büyük katkılar sağlamıştır. İngilizler, önceki bölümde de görüldüğü üzere, Güney Asya boyunca sahil kentlerinde Ermeni-İngiliz ticarî acenteleri ve kolonileri kurdular. Öncelikle Ermenileri İngilizleştirmeyi en azından İngiliz sempatisi ile doldurmayı denediler ve bunda da büyük ölçüde başarılı oldular. İngiliz tarzında Ermeni millî eğitimi ile yetiştirilen, zamanla Protestanlaştırılan Ermeniler, İngiliz sömürü aygıtının zamanla en önemli organı haline geleceklerdi...

Metnin tamamı için tıklayınız...